ARTEMISIA VULGARIS — BYLICA POSPOLITA
Ang. Wormwood; franc. Armoise commune; niem. Beifuss; ros. Połyń obyknowiennaja.

Występowanie. W całej Europie, w Polsce bardzo pospolita.

Surowce. Ziele bylicy pospolitej (kwitnące szczyty pędów) — Herba Artemisiae; korzeń bylicy pospolitej — Radix Artemisiae.

Główne związki. W zielu — olejek eteryczny do 0,23% (m.in. kamfen, borneol, tujon), substancje goryczowe, kwasy organiczne, związki żywicowe, sole mineralne; w korzeniach — olejek eteryczny ok. 0,1%, garbnik, inulina, substancje żywicowe, trójterpen farnesol.

Działanie. Ziele bylicy — stomachicum, spasmolyticum, cholagogum; korzeń — spasmolyticum, antineuralgicum. Ziele bylicy jest zbliżone właściwościami do Herba Absinthii, lecz działa znacznie słabiej. Pobudza wydzielanie soku żołądkowego, ułatwia przyswajanie składników pokarmowych, zmniejsza też napięcie mięśni gładkich jelit i dróg żółciowych, ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy i pobudza wątrobę do zwiększonego wytwarzania żółci. Działa więc żółciopędnie i żółciotwórczo, toksycznie na robaki obłe w przewodzie pokarmowym oraz słabo moczopędnie. W dużych dawkach pobudza krwawienia miesiączkowe i może spowodować poronienie. Korzenie bylicy nie zawierają goryczki, nie działają jako amara, mają natomiast właściwości przeciwskurczowe, zwłaszcza w odniesieniu do jelit, oraz łagodzą bóle neurogenne.

Zastosowanie. Ziele bylicy stosuje się w nieżycie żołądka i jelit, niedokwaśności, wzdęciach, bólach epigastrycznych spowodowanych skurczem mięśni gładkich w przewodzie pokarmowym, w niedostatecznym wytwarzaniu żółci oraz w zastoju żółci na tle atonicznym lub skurczowym. Również dla rekonwalescentów z utrudnionym przyswajaniem składników pokarmowych, dla dzieci i młodzieży w braku apetytu oraz do kąpieli w chorobie reumatycznej.

Przeciwwskazania. Ostry nieżyt żołądka lub jelit, ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, okres miesiączkowania, ciąży i karmienia.

Korzeń bylicy stosuje się w skurczach i bólu brzucha, w kolce jelitowej, wzdęciach u dzieci i osób w wieku podeszłym, ponadto w niektórych neuropatiach.

Postacie leku. Napar lub odwar z ziela bylicy jest mało skuteczny, dlatego surowiec stosuje się w mieszankach ziołowych: pobudzającej trawienie (np. wraz z Herba Rhizomatis Calami, Herba Centaurii, Herba Absinthii, Folia Menyanthidis, Anthodium Chamomillae, Herba Majoranae, Herba Basilici, Herba Anserinae); żółciotwórczej i żółciopędnej (np. wraz z Herba Marrubii, Folia Menthae piperitae, Herba Dracunculi, Radix Taraxaci, Fructus Rosae, Fructus Rhamni catharticae, Herba Anserinae, Fructus Juniperi, Radix Inulae).

Radix Artemisiae pulvis — 0,25 g sproszkowanego korzenia utrzeć z 3 g cukru i podawać dzieciom porcjami 5 razy dziennie jako środek przeciwskurczowy; dorosłym 15 g proszku ziela z 30 g cukru, przyjmować po łyżce 3-4 razy dziennie.